Paaltjes, vuilbakken, fietsen, tijdelijke verkeersborden, elektrische laadpalen en kabels, deelsteps, fout geparkeerde auto’s of blokkades door werken, … Het voetpad ligt vaak bezaaid met obstakels. Regelmatig wordt de doorgang zelfs volledig geblokkeerd waardoor je verplicht bent over te steken of op de rijbaan te wandelen.
Rommel op het voetpad is niet alleen vervelend, maar soms ook gevaarlijk. Voor ouderen, mensen met een rollator, rolstoelgebruikers, mensen met een kinderwagen of blinden en slechtzienden vormen deze obstakels een echt probleem. Ze verhogen ook het risico op ongevallen, doordat mensen er tegenaan lopen, erover vallen of in conflict komen met andere weggebruikers op de rijbaan of het fietspad.
De Voetgangersbeweging wil het voetpad vrij. Er is een duidelijke regelgeving voor voetpaden die moet worden nageleefd. De oorzaken van voetpadrommel zijn erg divers en daarom niet altijd eenvoudig op te lossen. Het vraagt een inspanning van zowel lokale besturen als middenstand, horeca en burgers om obstakels op voetpaden te verwijderen en te vermijden.
Wellicht de belangrijkste stap naar een betere voetgangersinfrastructuur is dat we op een andere manier naar het voetpad gaan kijken. Het voetpad zou een rode loper moeten zijn in plaats van een hindernissenparcours. We moeten er niet alleen voor zorgen dat voetpaden vrij van obstakels en veilig zijn, maar ook dat de wandelruimte aantrekkelijk en uitnodigend is.
Gemeentebesturen volgen het STOP-principe waarbij ‘Stappen’ op de eerste plaats komt. Als we te voet gaan écht op nummer één willen zetten, is het nodig om te investeren in de toegankelijkheid van voetpaden.
Wat zegt de wetgeving?
Van toepassing bij aanleg of aanpassing binnen de bebouwde kom:
Is de weg voor voetgangers breder dan 2 meter? Dan moet er steeds minimum 1.50 meter obstakelvrije loopruimte zijn.
Is de weg voor voetgangers smaller dan 2 meter? Dan mag slechts 0.5 meter ingenomen worden door obstakels en moet er steeds minimum 1 meter obstakelvrije loopruimte zijn. *
Eventuele obstakels moeten bovendien aan dezelfde kant van de loopweg geplaatst worden, zodat voetgangers niet moeten slalommen. Ook moet er ten allen tijde een vrije hoogte van 2.10 meter zijn.
Ons advies naar overheden:
1. Zet de voetganger op de eerste plaats in het mobiliteitsbeleid.
2. Investeer in de kwaliteit van voetpaden en voetgangerszones.
3. Maak werk van een structurele aanpak en handhaving om obstakels op voetpaden te verwijderen en te vermijden.
4. Voorzie openbare fietsenstallingen in woonstraten zodat fietsen niet op het voetpad gestald worden.
5. Zorg voor een duidelijk beleid rond het plaatsen van elektrische laadpalen en kabels. Elektrische laadpalen mogen niet leiden tot privatisering van de openbare ruimte. Voetgangersruimte inpalmen met laadinfrastructuur is een ‘no go’
6. Sensibiliseer lokale handelaars en horeca rond minstens 1m vrije doorgangsruimte op het voetpad.
7. Maak komaf met voetpadparkeren.
Wat kan jij doen?
1. Plaats je vuilbak niet te vroeg op straat en haal hem op tijd weer binnen. Zet hem zo veel mogelijk aan de kant.
2. Zet elektrische deelsteps na gebruik steeds goed aan de kant.
3. Plaats je fiets zoveel mogelijk in een openbare fietsenstalling. Is er geen openbare fietsenstalling in jouw straat? Vraag aan de gemeente of ze er één plaatsen. Hou steeds 1m doorgang vrij wanneer je fietsen tegen de gevel plaatst.
4. Verwacht je bezoek en komen zij met de fiets? Laat hen vooraf weten waar zij hun fiets kunnen plaatsen.
5. Ga je verbouwen? Kijk steeds na of de plaatsing van de stelling/ toiletcabine/ container/parkeerverbodsborden correct gebeurt. Zorg voor een veilige doorgang op het voetpad of een veilig alternatief voor voetgangers. Bekijk dit samen met de gemeente en de aannemer.
6. Parkeer je auto niet op het voetpad.
7. Snoei je geveltuin of haag regelmatig bij.
8. Wandel je langs een hinderlijk obstakel dat te verplaatsen is? Zet het dan even aan de kant, zo help je anderen!
Soorten obstakels
* Geraadpleegde bronnen:
Vlaamse Bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer, 1997